نشریه نوآوری و ارزش آفرینی
پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1391)

ارتباط صنعت و دانشگاه موضوعی است که طی سال های اخیر بارها و بارها ازسوی صاحب نظران مورد بررسی قرار گرفته است و ابعاد مختلف آن از زوایای تخصصی ارزیابی و تحلیل شده است. با توجه به تاثیرگذاری عمیقی که این نوع از ارتباط بر توسعه درونزای کشور برجای می گذارد و در حوزه های استراتژیک نظیر خودکفایی، تولید علم و... آثار مستقیم و بلاواسطه دارد، راهکارهای متعدد، متنوع و گاه متناقضی نیز از سوی سیاستگزاران پیشنهاد و اجراء شده است. در این مقاله که بر گرفته از پروژه تحقیقاتی با همین مضمون است ضمن بررسی ارتباط دانشگاه و صنعت در کشورهای توسعه یافته و ایران به اجمال به جایگاه تحقیق و توسعه در این دسته از کشورها و ازجمله ایران پرداخته خواهد شد . و پس از بیان روش ها و کانالهای ارتباطی فی مابین صنعت و دانشگاه بلاخص صنعت برق به مورد کاوی روش های ارتباطی و تحلیل عملکردی ارتباط شرکت توزیع برق تهران بزرگ با دانشگاه ها در طی سالیان اخیر پرداخته می شود .در ادامه پس از بررسی وضعیت ارتباط این شرکت و جایگاه آن از نگاه SWOT به اهم نکات و موانع ومشکلات موجود در برقراری این روابط خواهد رسید که در نهایت با تحلیل آن و با در نظر گرفتن عوامل موفقیت در برقراری و توسعه ارتباط به تدوین استراتژی ها ، راهبردهای مدیریتی و عملیاتی که بتواند در یک برنامه زمانی پنج ساله بعنوان ابزار اجرایی در توسعه و برقراری ارتباط هرچه بیشتر و نهادینه نمودن ارتباط شرکت توزیع برق تهران بزرگ با دانشگاه ها ایجاد نماید. ارائه شده است .

امروزه ارائه بهترین عملکرد در زمینه بازاریابی، به اساسی ترین دغدغه مدیران شرکت های تولیدی مبدل شده است و مدیران می کوشند تا با بهره گیری از تکنیک های مختلف، به عملکرد برتر دست یابند و در این راستا قابلیت های بازاریابی از عوامل موثر در دستیابی به مزیت رقابتی و عملکرد برتر برای شرکت ها محسوب می شوند. در این پژوهش با مروری بر این عوامل، تاثیر قابلیت های بازاریابی بر روی عملکرد شرکت های کوچک و متوسط و همچنین بقای آنها با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری بررسی شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی است و بر اساس هدف نیز کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه پرسنل، کارشناسان و مدیران شرکت مواد غذایی تهران همبرگر به تعداد 180 نفر است، که نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شده است و با استفاده از جدول مورگان 123 نفر انتخاب گشتند که 120 پرسشنامه جمع آوری شد. پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه به بررسی و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده پرداخته شد که نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت قابلیت های بازاریابی بر پیامدهای عملکردی و بقای شرکت های کوچک و متوسط است.

هر چند که برخورداری از منابع انرژی برای صاحبان آنها در درجه اول به عنوان یک نقطه قوت و یک نعمت الهی محسوب می شود ولی گاه وابستگی اقتصادی به همین منابع به تنگنایی برای صاحبان آنها تبدیل می شود. تنگنایی که از تمایل قدرت های بزرگ برای تسلط بر این کالاهای استراتژیک ناشی می شود. یکی از این تنگناها ائتلاف گروهی از کشورها برای محروم کردن صاحبان منابع از برخی امتیازات یا تغییر رفتار دیپلماتیک آنها است که اصطلاحا تحریم نامیده می شود. انگیزه های اعمال تحریم و سطوح آن متفاوت بوده و به همین صورت میزان موفقیت آن هم متغیر است. در این مقاله به بررسی تحریم ها علیه ایران و اثرات تحریم های اخیر بر صنعت نفت بر اساس مدل SWOT و به روش مطالعات کتابخانه ای پرداخته شده و در نهایت تلاش می شود، راهبردهای عبور از این شرایط بر اساس نظرات خبرگان صنعت نفت ارائه شود.

یادگیری سازمانی یکی از توانمندی های کلیدی و محرک اصلی نوآوری سازمانی به شمار می رود. یکی از منابع بسیار مهم برای یادگیری سازمانی، انتقال بین سازمانی دانش در طول همکاری های بین المللی می باشد. در طول یک همکاری بین المللی، عوامل متعددی وجود دارند که عدم مدیریت وکنترل آنها باعث می شود میزان یادگیری بین سازمانی و نوآوری مورد انتظار از آن به شدت تحت تاثیر قرار بگیرد. هدف از این تحقیق، شناسایی عوامل کلیدی موثر بر انتقال بین سازمانی دانش در کنسرسیوم های بین المللی صنعت نفت ایران و ارائه مدلی مفهومی در این رابطه می باشد. این تحقیق با رویکردی کیفی- اکتشافی و با استفاده از روش دلفی در سه مرحله انجام شده است. در مرحله اول، 22 عامل کشف و در قالب یک مدل مفهومی طبقه بندی گردید. در مراحل دوم و سوم، 10 عامل کلیدی که مورد توافق بیش از 60% متخصصان و خبرگان صنعت نفت بود، اولویت بندی شد. عوامل شناسایی شده در این تحقیق و مدل مفهومی حاصل از آن، مبنای قابل قبولی برای ارتقاء میزان یادگیری بین سازمانی در پروژه های بین المللی و افزایش نوآوری در سازمان های پروژه محور به شمار می رود. در این مقاله، تناقضاتی نسبت به نتایج تحقیقات گذشته مشاهده و به بحث گذاشته شده و پیشنهاداتی نیز برای تحقیق در آینده ارائه شده است.

هدف این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر فرایند موفق در پروژه های انتقال فناوری در تعدادی از شرکت های صنعت حمل و نقل ریلی کشور است. همچنین این پژوهش به منظور شناخت موانع و تنگناها و ارائه راهکارهای مورد نیاز برای تقویت فعالیت های نوآورانه در فرایند فوق انجام گرفته است. روش تحقیق از نوع کاربردی و پیمایشی بوده و از روش تحلیل توصیفی و استنباطی استفاده شده است. همچنین برای رتبه بندی داده ها آزمون فریدمن به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها در جامعه آماری نشان داد که عوامل تاثیرگذار بر فرایند موثر انتقال فناوری از قبیل «وجود ظرفیت مناسب جذب فناوری» و «زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری فناوری» و «تقسیم کار و مسئولیت ها در تیم دریافت کننده فناوری» در شرایط به نسبت مناسبی قرار دارد و تاثیر قابل توجهی در امر انتقال موفق فناوری داشته است؛ لیکن عامل «آموزش نیروی انسانی و ایجاد مهارت لازم در امر انتقال» در شرایط نامناسبی قرار دارد و نیاز به اصلاح و بهبود این موضوع در صنعت مورد مطالعه، اجتناب ناپذیر است.

از آنجا که مولفه های چابکی در سازمان های گوناگون با هم متفاوت است، این مقاله درپی آن است که ابتدا، به شناسایی مولفه های چابکی سازمانی به عنوان رهیافتی نوآورانه در مدیریت دانشگاه ها بپردازد و سپس میزان کاربست این مولفه ها در دانشگاه ها را مورد مداقه قرار دهد. در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شده است. در حقیقت، این تحقیق در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. گروه نمونه در بخش کیفی 25 نفر بوده که به شکل هدفمند انتخاب شده است. جامعه آماری بخش کمی شامل 1583 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی استان فارس بوده که از میان آن، یک نمونه 310 نفری به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب گردیده است. به منظور جمع آوری داده های کمی، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده و پایایی کل پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرانباخ 981/0 برآورد گردیده است. یافته های کیفی حاکی از آن است که مولفه های چابکی سازمانی در دانشگاه ها عبارت است از: محرک های چابکی، قابلیت های چابکی، تسهیل کننده های چابکی، موانع چابکی، پیامدهای چابکی. همچنین یافته های کمی نشان می دهد که میانگین نمرات پاسخ دهندگان در مورد کاربست تمام مولفه ها در وضعیت موجود از میانگین کمتر بوده و در تمام مولفه ها دارای تفاوت معنادار است.

سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیمی است که در دو دهه اخیر به طور جدی مورد توجه بسیاری از محققان و صاحبنظران حوزه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاستگذاری قرار گرفته است. هر چند که همچنان خلا وجود یک مدل جامع و کاربردی برای تبیین این مفهوم به چشم می خورد. بدین منظور پژوهش حاضر، ضمن بررسی نظریه های موجود، سطح تجمیع، گونه، بعد و شاخص به عنوان چهار جزء اصلی تبیین کننده سرمایه اجتماعی انتخاب و بر این اساس یک چارچوب مفهومی جدید استخراج و ارائه نموده است. همچنین روابط درون هر یک از اجزا به همراه روابط بین اجزای چهارگانه مدل نیز تبیین گردیده است. سنجش اعتبار این مدل به روش پنل اعتبارسنجی محتوایی با حضور 30 نفر از محققین حوزه سرمایه اجتماعی نشان می دهد که کلیات مدل با «نسبت اعتبار محتوایی (CVR)» معادل 87/0 مورد تایید قرار گرفته است. همچنین دو جزء دیگر نیز به ترتیب با اجزای اصلی مدل نیز با نسبت اعتبار محتوایی 6/0 و 73/0 تایید شده اند. در نهایت نیز، تاثیر مثبت و منفی هر یک از اجزای مدل تایید شده بر نوآوری از تحقیقات نظری و تجربی موجود استخراج و ارائه گردیده است.